Thực hiện chỉ thị của lãnh tụ Hồ Chí Minh, trên cơ sở các đội vũ trang cách mạng ở Việt Bắc, ngày 22/12/1944, tại huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, dưới sự chỉ huy của đồng chí Võ Nguyên Giáp, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam được thành lập. Tiền thân đội quân giải phóng có 34 cán bộ, chiến sĩ, với tinh thần và truyền thống chống ngoại xâm cùng nghệ thuật quân sự của dân tộc, chỉ hai ngày sau khi thành lập, với lối đánh bất ngờ, dũng cảm và mưu trí cao, đội đã ghi dấu ấn mạnh mẽ và gây tiếng vang lớn ở hai trận đánh Phai Khắt, Nà Ngần. Ngày 15/5/1945, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân được sáp nhập với lực lượng Cứu quốc quân và đổi tên thành Việt Nam giải phóng quân, trở thành lực lượng quân sự chủ yếu của Mặt trận Việt Minh khi tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong Cách mạng tháng Tám năm 1945.
Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ra đời, Quân đội Nhân dân Việt Nam đã cùng toàn Đảng, toàn dân ra sức xây dựng và bảo vệ Nhà nước non trẻ, đập tan âm mưu bạo loạn của các thế lực phản động, giữ gìn an ninh trật tự, bảo vệ vững chắc chính quyền cách mạng vừa mới thành lập, đẩy mạnh xây dựng lực lượng, chuẩn bị trường kỳ kháng chiến. Trong suốt thời kỳ kháng chiến chống Pháp xâm lược, Quân đội Nhân dân Việt Nam đã mưu trí, dũng cảm làm phá sản những âm mưu chiến lược lớn của Pháp, vừa đánh vừa bổ sung, phát triển nghệ thuật quân sự, từ đánh nhỏ lên đánh lớn, từ đánh du kích lên đánh chính quy, góp phần to lớn vào thắng lợi của Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu, buộc thực dân Pháp phải ngồi vào bàn đàm phán với ta tại hội nghị Gieneve (1954). Qua thực tiễn chiến đấu, chiến lược, chiến thuật, nghệ thuật tác chiến của Quân đội Nhân dân Việt Nam ngày càng sắc bén, hoàn hảo, làm thất bại các chiến lược chiến tranh cùng với các hình thức chiến thuật như: “Trực thăng vận”, “Thiết xa vận” của địch. Cùng với quân, dân miền Nam, quân và dân miền Bắc cũng liên tục đánh bại các đợt tiến công và những nỗ lực chiến tranh cao nhất của hải quân và không quân Mỹ. Lực lượng pháo binh, tên lửa, không quân Việt Nam chiến đấu đạt hiệu suất cao chưa từng có trong lịch sử chiến tranh, đã tiêu diệt nhiều loại máy bay, tàu chiến hiện đại của địch. Đại thắng mùa xuân năm 1975 là một dấu son quan trọng trong lịch sử dân tộc, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Ở Việt Nam, tên gọi và hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ đã trở thành một biểu tượng văn hóa cao đẹp của Quân đội ta. Danh hiệu “Bộ đội Cụ Hồ” thể hiện sâu sắc bản chất cách mạng của quân đội kiểu mới - quân đội do Đảng của giai cấp công nhân tổ chức, giáo dục, rèn luyện và lãnh đạo; sự cưu mang, thương yêu, đùm bọc, giúp đỡ của Nhân dân. Hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” trước hết là ở lòng trung thành vô hạn đối với Đảng, với Nhân dân, hình ảnh bộ đội cũng đồng nghĩa với sự thử thách ác liệt, có sự hy sinh, gian khổ, thiếu thốn. Mặc dù vậy, ở đâu và lúc nào, dù trong thời chiến hay trong thời bình, người chiến sĩ luôn có mặt khi Tổ quốc và Nhân dân cần. Tên gọi trìu mến “Bộ đội Cụ Hồ” không chỉ thể hiện lòng tin yêu, quý trọng của toàn thể dân tộc Việt Nam với Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, một tấm gương mẫu mực trong tư tưởng, đạo đức, phong cách, cả cuộc đời trọn vẹn sự “trung với nước - hiếu với dân”; mà đó còn là niềm tin, là tên gọi trìu mến mà Nhân dân dành cho quân đội, đó còn là sự động viên thế hệ con cháu tiếp tục tô thắm truyền thống cha ông, viết tiếp nên những trang sử hào hùng của lực lượng Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Hình ảnh Bộ đội cụ Hồ còn được thể hiện ở nét đẹp văn hoá quân sự của cán bộ, chiến sĩ quân đội ta. Đó là sự kính trọng lãnh tụ Hồ Chí Minh, là tình cảm, sự yêu thương, quý mến bộ đội của Nhân dân, là quan hệ “không gì có thể phá vỡ” giữa quân với dân; sự gắn bó mật thiết giữa các phẩm chất nhân cách người quân nhân cách mạng vì nước quên thân, vì dân phục vụ. Có lẽ hiếm có quốc gia nào, tình sâu nghĩa nặng, ấm áp ân tình của Nhân dân dành cho cán bộ, chiến sĩ quân đội và lãnh tụ kính yêu của mình lại rõ nét và thể hiện qua hình ảnh Bộ đội cụ Hồ - đi dân nhớ, ở dân thương như vậy. Điều này đã phản ánh sâu sắc bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc của quân đội ta, một quân đội mà trong bất luận điều kiện, hoàn cảnh nào đều tận trung với nước, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng.
Tuy nhiên, với âm mưu “diễn biến hòa bình”, “đâm bị thóc, chọc bị gạo”, thông qua các phương tiện thông tin khác nhau, các thế lực thù địch ra sức lồng ghép những quan điểm sai trái, xuyên tạc về lực lượng Quân đội Nhân dân Việt Nam bằng nhiều thủ đoạn tinh vi, nhiều chiêu thức thâm độc, lúc ngấm ngầm, lúc công khai. Chúng buông những lời lẽ bình luận, xuyên tạc qua việc lợi dụng sự vi phạm pháp luật, kỷ luật, hình ảnh, hành động thiếu mẫu mực của một số ít quân nhân để “tô vẽ”, cường điệu hóa, làm méo mó hình ảnh và phẩm chất cao quý “Bộ đội Cụ Hồ”. Mục đích của chúng là chống phá, làm suy giảm sức mạnh của Quân đội Nhân dân Việt Nam cũng như sức “hấp dẫn”, sự lan tỏa những giá trị tốt đẹp của phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” đến Nhân dân, gây chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Thế nhưng, thực tế là dù càng cố gắng chống phá, gây nhiễu loạn thông tin, cố tình “mũ ni che tai” chúng cũng không thể xuyên tạc được hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” trong lòng Nhân dân Việt Nam. Bởi thực tế đã chứng minh, trong suốt hơn 80 năm qua, Quân đội ta thực sự là đội quân “từ Nhân dân mà ra, vì Nhân dân mà chiến đấu”. Không chỉ trong những năm tháng chiến tranh mà ngay trong điều kiện thời bình, cán bộ, chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam luôn kế thừa xứng đáng truyền thống Quân đội anh hùng; luôn nêu cao tinh thần anh dũng, không quản ngại khó khăn, gian khổ, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Hình ảnh hàng nghìn, hàng vạn Bộ đội Cụ Hồ dầm mưa, dãi nắng, xông pha nơi gian khổ, hiểm nguy để giúp dân trong các vụ sạt lở đất, giúp dân chống chọi với những bão lũ tàn phá, xung phong trong bão lửa để bảo vệ tính mạng an toàn và tài sản của Nhân dân là những hình ảnh sẻ chia và ấm lòng mà Nhân dân rất cảm phục và trân quý; hình ảnh của những màu áo xanh tích cực tham gia trong các phong trào xóa mù chữ, “ba cùng” với đồng bào vùng sâu, vùng xa, giúp Nhân dân “xây dựng nông thôn mới”, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, thực hiện tốt công tác an sinh xã hội trên địa bàn đóng quân... đã và đang tô đẹp thêm truyền thống “hiếu với dân” của những người lính cụ Hồ. Có thể thấy rằng, những hình ảnh và hoạt động thiết thực đó được Nhân dân ghi nhận là minh chứng rõ ràng nhất để khẳng định bản chất của Quân đội ta “từ Nhân dân và vì Nhân dân”; đồng thời, đó cũng là “vũ khí” sắc bén để khiến các thế lực thù địch không thể nào xuyên tạc, phá vỡ hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” trong trái tim Nhân dân, cũng như tình cảm của Nhân dân đối với những cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Trong thời gian tới, tình hình thế giới và khu vực sẽ ngày càng có nhiều biến động phức tạp, khó lường, do vậy mỗi cán bộ, chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam cần phải luôn kiên định tư tưởng, tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, sẵn sàng chiến đấu vì độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội; luôn đề cao cảnh giác, kiên quyết, kiên trì đấu tranh làm phá sản mọi sự xuyên tạc phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” của các thế lực thù địch xứng đáng là lực lượng nòng cốt cùng toàn dân làm thất bại mọi âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, quyết tâm bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, xây dựng, củng cố “thế trận lòng dân”, tạo động lực mạnh mẽ để toàn Đảng, toàn quân và toàn dân đoàn kết một lòng, vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc./.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đảng Toàn tập, tập 7, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2000.
2. Bộ Quốc phòng, Lịch sử Quân đội nhân dân Việt Nam, tập 1, 2, 3, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2014.
3. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb Lý luận Chính trị, Hà Nội, 2022.
4. Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tổng hành dinh trong mùa xuân toàn thắng, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2001.
5. Quân ủy Trung ương – Bộ Quốc phòng, Quân đội nhân dân Việt Nam 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành (1944–2014), Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2014.
6. Nguyễn Mạnh Hà (Chủ biên), Cách mạng tháng Tám năm 1945 – Bài học lịch sử và thời đại, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2020.
7. Báo Quân đội nhân dân, “Xây dựng Quân đội Nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, truy cập tại: https://www.qdnd.vn.