Từ Tuyên ngôn độc lập năm 1945 - đến khát vọng hòa bình và độc lập hôm nay

Mùa thu năm 1945, dưới sự lãnh đạo của một Đảng cách mạng non trẻ mới 15 năm tuổi, Nhân dân ta đứng lên làm cuộc cách mạng lịch sử, giành lại độc lập cho dân tộc. Cuộc tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 thành công nhanh chóng trên phạm vi cả nước trong vòng 2 tuần (ngày 14-28/8/1945) dẫn đến sự ra đời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Ngày 02/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thay mặt Chính phủ lâm thời đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam).
Tuyên ngôn độc lập là một văn kiện lịch sử, một văn bản pháp lý quan trọng với hệ thống lập luận chặt chẽ, lý lẽ sắc bén khẳng định chủ quyền quốc gia dân tộc Việt Nam trước toàn thế giới. Bản Tuyên ngôn độc lập mở đầu hào sảng và đầy thuyết phục bởi sự trích dẫn hai câu từ bản tuyên ngôn của nước Mỹ năm 1776 và cách mạng tư sản Pháp năm 1789 đã giành được. Hai văn kiện ấy của hai quốc gia lớn trên thế giới không chỉ được Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định với lòng trân trọng đặc biệt của một trí tuệ lớn đối với sự phát triển của văn minh nhân loại mà còn mở ra một sự phát triển mới cho tất cả các quốc gia. Tư tưởng của hai bản tuyên ngôn lớn ấy là những giá trị về “quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”; là “người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi, phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”. Hai bản tuyên ngôn đã đề cao và khẳng định những quyền cơ bản của con người, đồng thời là hai bản tuyên ngôn rất tiến bộ, khẳng định “Mọi người đều sinh ra bình đẳng”. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định rằng, chính cuộc cách mạng mà dân tộc Việt Nam đã giành được vào tháng Tám năm 1945 là bước đi tiếp trong sự phát triển của nhân loại, đồng thời cũng là dấu mốc cho sự phát triển của lịch sử giải phóng con người thuộc các dân tộc bị áp bức, bóc lột. Đó là mẫu hình đầu tiên và cũng là ngọn cờ đầu của cuộc đấu tranh giải phóng các dân tộc thuộc địa nhỏ yếu thoát khỏi ách đô hộ, thống trị của chủ nghĩa thực dân cũ và mới mà cách mạng Việt Nam do Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo đã giương cao.
Bản tuyên ngôn cũng đặt cơ sở cho việc khẳng định thiết lập nhà nước pháp quyền ở Việt Nam, với mục tiêu Độc lập-tự do-hạnh phúc, xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân. Giá trị lịch sử của bản Tuyên ngôn độc lập còn mang lại sự đóng góp to lớn cho sự nghiệp giải phóng nhân loại, là sự khởi đầu kỷ nguyên độc lập, tự do của các dân tộc thuộc địa, bị áp bức trên toàn thế giới. Tuyên ngôn Độc lập là một văn kiện lịch sử, một văn bản pháp lý quan trọng bậc nhất của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Với hệ thống lập luận ngắn gọn, chặt chẽ, lý lẽ sắc bén, giọng văn hùng hồn, chứa đựng những nội dung bất hủ, một cơ sở pháp lý vững chắc không chỉ có giá trị lịch sử, khẳng định mạnh mẽ chủ quyền quốc gia của dân tộc Việt Nam trước toàn thế giới, mà còn có ý nghĩa thời đại sâu sắc mở ra thời kỳ mới của dân tộc ta trên con đường phát triển.
2. Ý nghĩa thực tiễn của bản Tuyên ngôn Độc lập đối với sự nghiệp giữ gìn hòa bình và phát triển đất nước
Hơn 80 năm đã trôi qua, những tư tưởng vĩ đại, tầm nhìn chiến lược của Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện trong tác phẩm Tuyên ngôn độc lập ngày 2/9/1945 vẫn vẹn nguyên tính lịch sử và thực tiễn to lớn: Đó là giá trị của hòa bình, là quyền con người, là khát vọng về xây dựng một đất nước hùng cường, phát triển. Tuyên ngôn độc lập vang vọng tại Quảng trường Ba Đình năm đó đã trở thành sức mạnh to lớn để toàn dân tộc Việt Nam vượt qua khó khăn, thách thức, thực hiện lời thề thiêng liêng trong ngày Lễ Độc lập: Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”. Với tinh thần đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, cách mạng Việt Nam đã giành được nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử.
Hiện nay, toàn Đảng, toàn dân ta đã và đang tiếp tục đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới toàn diện trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực sẽ còn nhiều biến động, diễn biến phức tạp, tác động trực tiếp đến nước ta, điều này tạo ra cả thời cơ và thách thức. Đặc biệt, sau gần 40 năm đổi mới, đất nước ta đã giành được những thắng lợi to lớn, có ý nghĩa lịch sử trên các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại, xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN. Hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố và tăng cường, chính trị, xã hội ổn định, an ninh, quốc phòng được giữ vững. Đời sống Nhân dân ngày càng được cải thiện, không khí dân chủ trong xã hội ngày càng được cải thiện, không khí dân chủ trong xã hội ngày càng được phát huy, văn hóa xã hội không ngừng phát triển. Việt Nam đã khẳng định uy tín của mình trên trường quốc tế, thực hiện hiệu quả mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, duy trì tăng trưởng mức hợp lý, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế. Việt Nam từ một nước thiếu ăn về lương thực đã vươn lên đáp ứng nhu cầu trong nước, có dự trữ và xuất khẩu. Từ năm 1986 đến nay, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng đều qua các năm. Việt Nam đã chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, trở thành thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Kết quả, thành tựu đạt được hôm nay là minh chứng sinh động cho việc phát huy truyền thống quý báu của dân tộc, trong đó có tinh thần đoàn kết - điều này không chỉ khẳng định sức mạnh bên trong của dân tộc mà còn thể hiện giá trị của khát vọng vươn tới tương lai. Những giá trị truyền thống ấy tiếp tục trở thành nền tảng vững chắc, hun đúc ý chí, bồi đắp niềm tin, để mỗi thế hệ tiếp bước và khẳng định vị thế mới. Chính từ khát vọng không ngừng vươn lên, chúng ta đã biến khó khăn, thử thách thành động lực, tạo nên những bước tiến vượt bậc, góp phần đưa đất nước ngày càng phát triển bền vững, giàu mạnh và hội nhập sâu rộng với thế giới.
Kể từ ngày 01/7/2025, cả nước chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp với số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh giảm từ 63 xuống còn 34 và hơn 10.000 đơn vị hành chính cấp xã giảm còn khoảng 3.321.Việc xây dựng chính quyền hai cấp ở Việt Nam mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng, hướng tới mục tiêu tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý và tạo không gian phát triển mới cho đất nước. Cụ thể, mô hình này giúp giảm bớt khâu trung gian, phân cấp mạnh mẽ cho cấp cơ sở, từ đó tăng tính minh bạch, trách nhiệm và hiệu quả hoạt động. Việc phân cấp mạnh mẽ cho cấp cơ sở, nơi trực tiếp tiếp xúc với người dân và doanh nghiệp, giúp chính quyền địa phương nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân một cách nhanh chóng và giải quyết kịp thời các vấn đề phát sinh. Mô hình này tạo ra không gian phát triển mới, thúc đẩy kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư, đặc biệt là đầu tư nước ngoài. Có thể nhận thấy, việc xây dựng chính quyền hai cấp là một bước đi quan trọng, mang tính cải cách, nhằm mục tiêu xây dựng một bộ máy chính quyền địa phương tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, phục vụ tốt hơn, đồng thời tạo ra không gian phát triển mới cho đất nước, sẵn sàng cho những điều kiện tốt nhất để đất nước bước vào “kỷ nguyên mới”, “kỷ nguyên vươn mình” của dân tộc.
Cùng với thế và lực của đất nước, với sự hợp nhất hai tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn thành tỉnh Thái Nguyên (mới) là một sự kiện có ý nghĩa quan trọng đối với Nhâ dân các dân tộc trong tỉnh. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, Nhân dân các dân tộc tỉnh Thái Nguyên hôm nay rất tự hào bước tiếp trang sử vẻ vang, hào hùng của các thế hệ cha anh, xây dựng quê hương ngày càng phát triển về mọi mặt. Để khai thác tốt các tiềm năng, lợi thế, thế mạnh của từng khu vực, tỉnh Thái Nguyên tiếp tục thực hiện nhiều cơ chế, chính sách tạo môi trường, động lực thúc đẩy phát triển nông nghiệp, nông thôn; tái cơ cấu nông nghiệp gắn với đẩy mạnh thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025. Thực hiện khâu đột phá về cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh, đẩy nhanh tiến độ dự án trọng điểm, chủ động nắm chắc tình hình sản xuất, kịp thời hỗ trợ, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư, phục hồi và đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh...Phát huy truyền thống vẻ vang của cách mạng tháng Tám lịch sử và tinh thần hào hùng của Quốc khánh 2/9, Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc tỉnh Thái Nguyên quyết tâm đoàn kết, đồng lòng, chung sức xây dựng Đảng bộ thật sự trong sạch, vững mạnh trên cả 3 mặt: chính trị, tư tưởng, tổ chức. Thái Nguyên đang vươn mình mạnh mẽ và từng bước phát triển bền vững trở thành một trong những tỉnh phát triển của miền Bắc và cả nước, xứng đáng với vị thế “Thủ đô gió ngàn” giàu truyền thống cách mạng, anh hùng./.