Giảng viên trường chính trị với nhiệm vụ tuyên truyền, lan tỏa tinh thần và giá trị của công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng

Trước những thách thức đó, Đại hội đồng Liên Hợp quốc đã thông qua Công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng. Công ước thể hiện tinh thần hợp tác quốc tế vì hòa bình, an ninh và phát triển bền vững, đồng thời khẳng định vai trò, vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế trong lĩnh vực bảo đảm an ninh mạng. Trường chính trị cơ sở đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức cấp cơ sở. Giảng viên trường chính trị phải lồng ghép nội dung của Công ước vào chương trình giảng dạy, tuyên truyền, lan tỏa tinh thần và giá trị của Công ước Hà Nội, góp phần nâng cao nhận thức, củng cố niềm tin chính trị, và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong không gian mạng, định hướng giá trị, thái độ, ý thức trách nhiệm trước kỷ nguyên số và an ninh mạng.
1. Công ước Hà Nội - bước ngoặt trong quá trình hình thành khuôn khổ pháp lý toàn cầu về an ninh mạng
Công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng (Hanoi Convention on Cybercrime) được Đại hội đồng Liên Hợp quốc đã thông qua tháng 7 năm 2024 với sự nhất trí của 193 quốc gia thành viên. Đây là văn kiện pháp lý quốc tế đầu tiên toàn cầu về phòng, chống tội phạm mạng, được thông qua tại Việt Nam - quốc gia chủ nhà của tiến trình đàm phán và ký kết. Ngày 25-10-2025, Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng - Công ước Hà Nội được tổ chức trọng thể tại Trung tâm Hội nghị quốc gia với chủ đề “Chống tội phạm mạng, chia sẻ trách nhiệm, hướng tới tương lai”. Lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng là một sự kiện mang ý nghĩa lịch sử, khởi đầu cho kỷ nguyên hợp tác toàn cầu về không gian mạng.
Công ước Hà Nội về tội phạm mạng gồm 9 chương, 71 điều, được thông qua để tạo ra khuôn khổ pháp lý đa phương toàn diện nhằm phòng, chống tội phạm mạng xuyên biên giới. Công ước gửi đi ba thông điệp rõ ràng, mang ý nghĩa sâu sắc và lâu dài đối với thế giới. Thứ nhất, khẳng định cam kết định hình trật tự, bảo đảm an toàn, an ninh trong không gian mạng trên cơ sở luật pháp quốc tế. Thứ hai, đề cao tinh thần chia sẻ, đồng hành và hỗ trợ lẫn nhau, bởi chỉ khi cùng hợp tác, cùng nâng cao năng lực, chúng ta mới có thể bảo vệ không gian mạng ổn định và bền vững. Thứ ba, nhấn mạnh mục tiêu cao nhất của mọi nỗ lực là vì người dân, để công nghệ phục vụ đời sống, phát triển mang lại cơ hội cho tất cả và không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình số hóa toàn cầu. Ba thông điệp đó thể hiện rõ nét tinh thần cốt lõi của Công ước Hà Nội, một công ước của thượng tôn pháp luật, của hợp tác và của người dân.
Với chủ đề “Chống tội phạm mạng, chia sẻ trách nhiệm, hướng tới tương lai”, công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng thể hiện tinh thần đoàn kết quốc tế và cam kết chung của các quốc gia cùng xây dựng một không gian mạng an toàn, lành mạnh và bền vững. Công ước không chỉ đánh dấu sự ra đời của một công cụ pháp lý toàn cầu, mà còn khẳng định sức sống bền bỉ của chủ nghĩa đa phương, nơi các quốc gia vượt qua các khác biệt, sẵn sàng cùng nhau gánh vác trách nhiệm vì lợi ích chung về hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển. Công ước Hà Nội được xem là bước ngoặt trong quá trình hình thành khuôn khổ pháp lý toàn cầu về an ninh mạng.
Đối với Việt Nam, Công ước Hà Nội mang lại nhiều ý nghĩa lớn. Về chính trị - đối ngoại, Công ước thể hiện vị thế ngày càng cao của Việt Nam trên trường quốc tế. Việc tổ chức thành công hội nghị thông qua Công ước tại Hà Nội đã khẳng định hình ảnh một Việt Nam chủ động, trách nhiệm, vì hòa bình và an ninh toàn cầu. Về pháp lý - thể chế, Công ước tạo cơ sở cho Việt Nam tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, nhất là Luật An ninh mạng, Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), Luật Dữ liệu cá nhân, và các văn bản về chuyển đổi số, bảo vệ thông tin cá nhân. Về xã hội - giáo dục, Công ước Hà Nội giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về trách nhiệm công dân trong không gian mạng, hình thành văn hóa số an toàn, nhân văn và có trách nhiệm.
2. Vai trò, trách nhiệm của giảng viên trường chính trị trong tuyên truyền và lan tỏa tinh thần Công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng
Tuyên truyền nội dung, giá trị cốt lõi của Công ước Hà Nội thông qua việc lồng ghép vào giảng dạy tại các lớp đào tạo, bồi dưỡng
Giảng viên trường chính trị cần lồng ghép, cập nhật nội dung các văn bản mới gắn với thực tiễn phát triển của đất nước, địa phương phù hợp với nội dung từng bài giảng. Trong giai đoạn hiện nay, việc tuyên truyền nội dung cốt lõi của Công ước Hà Nội cho đội ngũ cán bộ, đảng viên là rất cấn thiết. Giảng viên cần giải thích cho học viên hiểu được bản chất, mục tiêu, nội dung và giá trị của Công ước; tác động của Công ước đối với quốc gia và cá nhân; vai trò và nghĩa vụ của Việt Nam khi tham gia Công ước. Việc lồng ghép nội dung Công ước Hà Nội trong giảng dạy giúp học viên hiểu sâu hơn về mối quan hệ giữa bảo vệ an ninh mạng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, từ đó nâng cao năng lực nhận diện, đấu tranh phản bác thông tin xấu độc, sai trái trên không gian mạng.
Định hướng nhận thức, định hình thái độ cho học viên về tầm quan trọng của an ninh mạng
Ngoài tuyên truyền nội dung, giá trị của công ước giảng viên trường chính trị còn có vai trò quan trọng trong việc định hướng nhận thức và thái độ cho học viên. Trong thời đại số, học viên cần nhận thức an ninh mạng không chỉ là vấn đề kỹ thuật - công nghệ mà là vấn đề an ninh quốc gia, an ninh tư tưởng, an ninh văn hóa và thậm chí quyền con người. Giảng viên khuyến khích học viên phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, trách nhiệm cá nhân và tập thể trong bảo vệ không gian mạng; hình thành văn hóa số với giá trị “an toàn - nhân văn - bền vững”. Giảng viên cũng có thể tạo ra môi trường học tập - sinh hoạt chuyên đề nơi học viên trao đổi, thảo luận về tình hình tội phạm mạng, phân tích các vụ việc thực tiễn, đặt câu hỏi phản biện và tìm giải pháp từ góc độ quản lý, pháp luật và giáo dục. Điều này giúp lan tỏa tinh thần Công ước từ bản văn pháp lý sang thực tế nhận thức và hành động.
Kết nối, lan tỏa và tạo sức lan tỏa xã hội
Vai trò không dừng lại trong lớp học, giảng viên còn kết nối với các đơn vị nghiên cứu và truyền thông để mở rộng tác động lan tỏa giá trị của Công ước. Giảng viên có thể chủ động đề xuất hoặc tham gia hoặc tổ chức các hội thảo, tọa đàm, diễn đàn, mạng xã hội học thuật để phổ biến tinh thần và nội dung công ước đến cán bộ, đảng viên, công chức và cả học viên. Là người gắn kết giữa lý luận và thực tiễn, giảng viên có thể đề xuất các nội dung nghiên cứu ứng dụng, đề tài khoa học, giả định tình huống để nâng cao năng lực phản ứng. Đây chính là cách lan tỏa từ “trường” ra “xã hội”, từ “giảng viên” ra “cộng đồng”. Những hoạt động này góp phần nâng cao nhận thức chính trị, pháp lý và văn hóa số cho cán bộ, đảng viên, đồng thời thúc đẩy hình thành cộng đồng mạng văn minh, nhân văn và an toàn.
3. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tuyên truyền và lan tỏa Công ước Hà Nội của giảng viên Trường Chính trị
Thứ nhất, nâng cao nhận thức của giảng viên Trường Chính trị về Công ước Hà Nội
Nhận thức đúng đắn và đầy đủ của đội ngũ giảng viên về Công ước Hà Nội là tiền đề quan trọng để triển khai hiệu quả các hoạt động tuyên truyền, giáo dục và lan tỏa giá trị của Công ước. Mỗi giảng viên cần hiểu sâu sắc ý nghĩa, mục tiêu, nội dung cơ bản và các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia trong khuôn khổ Công ước Hà Nội về phòng, chống tội phạm mạng. Việc bồi dưỡng nhận thức không chỉ dừng lại ở việc nắm bắt thông tin, mà còn phải gắn với quá trình tư duy, phân tích, liên hệ thực tiễn công tác giảng dạy và quản lý. Nhà trường cần tuyên truyền, quán triệt Công ước Hà Nội thông qua các hội nghị chuyên đề, lớp bồi dưỡng, sinh hoạt khoa học, diễn đàn trao đổi kinh nghiệm cho giảng viên. Cùng với đó, cần đưa nội dung tìm hiểu về Công ước Hà Nội vào sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt chuyên môn, coi đây là một phần của công tác giáo dục chính trị tư tưởng và nâng cao ý thức pháp luật. Bên cạnh đó, cần khuyến khích giảng viên tự học, tự nghiên cứu, cập nhật thông tin về xu hướng an ninh mạng toàn cầu, chính sách của Việt Nam trong lĩnh vực chuyển đổi số và bảo vệ chủ quyền số quốc gia. Khi nhận thức được nâng cao, giảng viên không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người định hướng, lan tỏa giá trị của Công ước Hà Nội tới học viên và cộng đồng, góp phần xây dựng môi trường mạng an toàn, lành mạnh.
Thứ hai, nâng cao năng lực số cho đội ngũ giảng viên
Trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia đang diễn ra mạnh mẽ, việc nâng cao năng lực số cho đội ngũ giảng viên Trường Chính trị là yêu cầu cấp thiết nhằm đáp ứng yêu cầu tuyên truyền và lan tỏa tinh thần của Công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng. Giảng viên không chỉ cần nắm vững kiến thức lý luận chính trị mà còn phải có khả năng ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng thành thạo các công cụ số trong giảng dạy và truyền thông. Nhà trường cần có kế hoạch bồi dưỡng, tập huấn chuyên sâu về kỹ năng số, an ninh mạng, phương pháp giảng dạy trực tuyến, cũng như khai thác dữ liệu mở và nền tảng học liệu điện tử. Đây chính là cơ sở để giảng viên trở thành lực lượng nòng cốt trong tuyên truyền, dẫn dắt nhận thức xã hội về bảo đảm an toàn không gian mạng, góp phần thực thi hiệu quả các cam kết của Việt Nam trong khuôn khổ Công ước Hà Nội.
Thứ ba, đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy
Để việc tuyên truyền và giáo dục về Công ước Hà Nội đạt hiệu quả thiết thực, Trường Chính trị cần tiếp tục đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy theo hướng hiện đại, linh hoạt, gắn lý luận với thực tiễn. Việc tăng cường các phương pháp giảng dạy tương tác, học tập qua tình huống, thảo luận nhóm, học trực tuyến… sẽ giúp học viên chủ động tiếp nhận tri thức và rèn luyện tư duy phản biện. Giảng viên cần sử dụng công nghệ số, hệ thống mô phỏng, học liệu điện tử, video clip và dữ liệu thực tế để minh họa sinh động các nguy cơ, thủ đoạn tội phạm mạng, qua đó giúp người học hiểu sâu hơn về ý nghĩa, giá trị và trách nhiệm khi thực thi Công ước Hà Nội. Đổi mới phương pháp không chỉ là cải tiến kỹ thuật truyền đạt mà còn là quá trình nâng cao năng lực sáng tạo, thích ứng của đội ngũ giảng viên trong kỷ nguyên số.
Thứ tư, đẩy mạnh phối hợp và truyền thông xã hội
Hiệu quả của công tác tuyên truyền về Công ước Hà Nội không chỉ phụ thuộc vào giảng viên mà còn cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức trong và ngoài nhà trường. Trường Chính trị cần tăng cường liên kết với Sở Thông tin và Truyền thông, Công an tỉnh, Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp Phụ nữ và các cơ quan báo chí để tổ chức các hoạt động truyền thông, tập huấn, tọa đàm, diễn đàn về an ninh mạng. Cùng với đó, việc xây dựng chuyên trang, chuyên mục “Hiểu đúng về Công ước Hà Nội” trên website, fanpage của nhà trường sẽ tạo kênh lan tỏa tri thức hiệu quả, dễ tiếp cận. Sự phối hợp đa chiều này giúp mở rộng phạm vi tuyên truyền, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong việc nâng cao nhận thức xã hội, hình thành “văn hóa mạng an toàn” trong đội ngũ cán bộ, công chức và học viên.
Thứ năm, thúc đẩy nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo
Nghiên cứu khoa học là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của giảng viên Trường Chính trị, góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn của các vấn đề mới đặt ra trong quá trình thực thi Công ước Hà Nội. Nhà trường cần khuyến khích giảng viên xây dựng, đăng ký và triển khai các đề tài nghiên cứu khoa học, bài viết chuyên sâu, hội thảo khoa học cấp trường và cấp tỉnh về an ninh mạng, quản trị số, đạo đức số. Các kết quả nghiên cứu này không chỉ phục vụ công tác giảng dạy mà còn cung cấp luận cứ cho hoạch định chính sách và truyền thông xã hội. Bên cạnh đó, cần đề xuất lồng ghép nội dung Công ước Hà Nội vào chương trình chuyển đổi số của hệ thống Trường Chính trị, tạo nền tảng cho việc hình thành năng lực số toàn diện, khơi dậy tinh thần đổi mới sáng tạo trong đội ngũ giảng viên - những người truyền lửa tri thức trong kỷ nguyên công nghệ 4.0.
Công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng là một dấu mốc mang tính lịch sử trong nỗ lực toàn cầu xây dựng môi trường mạng an toàn, tin cậy và nhân văn.
Đối với Việt Nam, việc triển khai Công ước không chỉ là nghĩa vụ quốc tế, mà còn là trách nhiệm chính trị trong bảo vệ chủ quyền số, an ninh quốc gia và nền tảng tư tưởng của Đảng. Giảng viên Trường Chính trị, với sứ mệnh truyền bá, giáo dục, định hướng và lan tỏa giá trị chính trị cần tiên phong trong việc tuyên truyền, phổ biến tinh thần của Công ước, góp phần nâng cao nhận thức, củng cố niềm tin, hình thành văn hóa số lành mạnh trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đây không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn, mà còn là trách nhiệm chính trị và đạo đức nghề nghiệp của mỗi giảng viên trong thời đại số hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay.