Phát huy vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc tỉnh Thái Nguyên trong việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở

 Trong những năm qua, thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ được giao, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp tỉnh Thái Nguyên đã tiếp tục triển khai nhiều hoạt động thiết thực, tham gia thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh, góp phần phát huy vai trò của Nhân dân trong thực hiện phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Cụ thể là:

Năm 2022, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp phối hợp với Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cùng cấp, Đoàn đại biểu Quốc hội (đối với cấp tỉnh) tổ chức tốt các hội nghị tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp trong tỉnh đã phối hợp tổ chức 20 hội nghị tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội trước và sau kỳ họp thứ ba, kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XV, với 10.919 cử tri tham dự, 124 ý kiến, kiến nghị tổ chức 130 hội nghị tiếp xúc cử tri của đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh trước và sau kỳ họp thứ bảy, trước kỳ họp thứ mười Hội đồng nhân dân tỉnh khóa XIV, nhiệm kỳ 2021 – 2026 với 13.270 cử tri tham dự, 992 ý kiến, kiến nghị; tổng hợp, phân loại các ý kiến, kiến nghị của cử tri gửi đến Đoàn đại biểu Quốc Hội và Thường trực HĐND tỉnh. Thông qua các hội nghị tiếp xúc cử tri, các đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân đã lắng nghe, tiếp thu các ý kiến, kiến nghị của cử tri, tổng hợp, kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành trung ương và kiến nghị tại kỳ họp Hội đồng nhân dân các cấp. Tại các cuộc tiếp xúc cử tri, đại diện chính quyền các cấp đã tiếp thu, trả lời các ý kiến, kiến nghị của cử tri thuộc thẩm quyền đồng thời chỉ đạo các ngành chức năng tiếp tục giải quyết, đảm bảo quyền lợi hợp pháp, chính đáng của cử tri và nhân dân.
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp đã phối hợp tổ chức 246 hội nghị tiếp xúc, đối thoại trực tiếp của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cùng cấp với nhân dân, có 3.986, 575 ý kiến, kiến nghị và 568 ý kiến được tiếp thu, trả lời, tích cực tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên và nhân dân phát huy dân chủ, tham gia phản ánh, kiến nghị với cấp ủy, chính quyền trên tinh thần xây dựng, góp phần xây dựng Đảng, chính quyền; đồng thời thực hiện giám sát việc giải quyết các kiến nghị của nhân dân của các cơ quan có thầm quyền.
Công tác tiếp công dân, tiếp nhận và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân được thực hiện theo quy định của pháp luật. Năm 2022, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp trong tỉnh đã tiếp 30 công dân, tiếp nhận 68 đơn, giải quyết 18 đơn, chuyển 23 đơn đến các cơ quan phối hợp giải quyết theo thẩm quyền, ban hành văn bản hướng dẫn 14 đơn của công dân và lưu 13 đơn (do không đủ điều kiện xử lý).
Bên cạnh đó, hoạt động giám sát, phản biện xã hội của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp được đẩy mạnh, tập trung vào những vấn đề trọng tâm, trọng điểm, phát huy hiệu quả thiết thực, được cấp ủy, chính quyền và Nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh chủ trì phối hợp với các đoàn thể chính trị - xã hội xây dựng kế hoạch giám sát, phản biện xã hội. Năm 2022, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh tổ chức giám sát 03 chuyên đề; các đoàn thể chính trị - xã hội tỉnh giám sát 9 chuyên đề; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp huyện chủ trì phối hợp với các đoàn thể cùng cấp tổ chức giám sát 35 chuyên đề, cấp xã giám sát 243 chuyên đề; phối hợp tham gia 205 cuộc giám sát của Thường trực Hội đồng nhân dân, các Ban của Hội đồng nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân cùng cấp.
Công tác phản biện xã hội tiếp tục được quan tâm, từng bước nâng cao chất lượng. Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã tổ chức phản biện xã hội 01 dự án Luật và 02 dự thảo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh;  các đoàn thể chính trị - xã hội tỉnh phản biện 03 dự thảo nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp huyện chủ trì phối hợp với các đoàn thể chính trị - xã hội tổ chức phản biện xã hội 07 dự thảo đề án, nghị quyết của chính quyền cùng cấp.
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp và các đoàn thể chính trị - xã hội tham gia đóng góp ý kiến vào 13 dự thảo luật của Quốc hội, 656 dự thảo văn bản (chỉ thị, nghị quyết, chương trình, đề án, kế hoạch...) của cấp ủy, chính quyền các cấp, triển khai lấy ý kiến rộng rãi của Nhân dân tham gia góp ý dự thảo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, dự án Luật Đất đai (sửa đổi), dự thảo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh Quy định xét tặng danh hiệu “Công dân Thái Nguyên tiêu biểu”.
Thông qua giám sát, phản biện xã hội đã kịp thời phát hiện những hạn chế để kiến nghị, góp ý với cấp ủy, chính quyền các cấp sửa đổi, bổ sung các chủ trương, cơ chế, chính sách phù hợp với địa phương, đơn vị; đồng thời mở rộng và phát huy dân chủ, bảo vệ lợi ích hợp pháp của Nhân dân, tăng cường đồng thuận xã hội; góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh trên địa bàn tỉnh.
Kết quả đó đã góp phần làm cho việc thực hiện dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh, ngày càng đem lại hiệu quả thiết thực hơn, niềm tin của Nhân dân đối với các cấp ủy đảng, chính quyền ngày càng được củng cố. Vai trò cầu nối giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân của Mặt trận Tổ quốc các cấp ngày càng được khẳng định.
Việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh đã đạt được nhũng kết quả quan trọng. Tuy nhiên, vẫn cò những hạn chế nhất định, cụ thể là: nhận thức về pháp luật của một bộ phận Nhân dân vẫn còn chưa đồng đều, ở một số nơi công tác tuyên truyền, vận động về quyền và trách nhiệm của Nhân dân trong việc thực hiện Quy chế dân chủ hiệu quả chưa cao, hình thức tuyên truyền chưa phong phú; việc nắm và phản ánh tâm tư nguyện vọng của Nhân dân có lúc còn chưa kịp thời, nội dung giám sát của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng, hiệu quả giám sát có nơi chưa cao.
Để thực hiện tốt hơn Quy chế dân chủ sở cơ sở, thời gian tới, Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc, tập trung một số nhiệm vụ sau:
Một là, đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác tuyên truyền, phổ biến việc thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở; tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn Mặt trận Tổ quốc các cấp và các tổ chức thành viên làm tốt công tác phối hợp nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, Nhân dân về việc triển khai thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở.
Hai là, tiếp tục phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên. Gắn việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở với các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động, trọng tâm là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”... Tiếp tục thực hiện Đề án số 02-ĐA/TU, ngày 26/3/2021 của Tỉnh ủy về “Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội, góp phần tham gia xây dựng Đảng, chính quyền của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội, giai đoạn 2021-2025”.
Ba là, tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức tiếp xúc cử tri, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân nâng cao ý thức, trách nhiệm, tích cực tham gia các cuộc tiếp xúc giữa cử tri với đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, giám sát hoạt động của các đại biểu dân cử theo quy định.
Bốn là, tiếp tục triển khai thực hiện Quy định số 124-QĐ/TW, ngày 02/2/2018 của Ban Bí thư về giám sát Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên.
Năm là, thường xuyên nắm bắt  tình hình Nhân dân và vận động Nhân dân chấp hành đúng pháp luật, làm tốt công tác hoà giải để giải quyết kịp thời các mâu thuẫn, bức xúc nảy sinh ở cơ sở, tăng cường củng cố khối đại đoàn kết toàn dân.
Sáu là, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; đa dạng hoá các hình thức tập hợp nhân dân và tập trung hướng mạnh các hoạt động về cơ sở; chăm lo và bảo vệ lợi ích hợp pháp chính đáng của đoàn viên, hội viên và nhân dân.
Bảy là, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ năng lực, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ Mặt trận, xây dựng đội ngũ cán bộ của Mặt trận các cấp tâm huyết, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu của công tác trong thời kỳ mới.

Nguồn tài liệu tham khảo:
1. Báo cáo số: 672/BC-MTTQ-BTT, ngày 09/12/2022 của  Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Thái Nguyên về Kết quả tổng kết công tác Mặt trận năm 2022; chương trình phối hợp và thống nhất hành động năm 2023.
2. Báo cáo số: 784/BC-MTTQ-BTT, ngày 26/6/2023 Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Thái Nguyên về Sơ kết 05 năm thực hiện Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMTTQVN ngày 15/6/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam.