Công tác bảo vệ môi trường ở Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên hiện nay

Công suất sản xuất thép cán hiện tại đạt 1.000.000 tấn/năm, doanh thu hàng năm trên 11.000 tỷ VNĐ, hệ thống các nhà phân phối sản phẩm thép TISCO trải rộng tại các tỉnh và thành phố trong cả nước. Sản phẩm thép TISCO đã trở nên nổi tiếng trong cả nước, được lựa chọn và sử dụng vào hầu hết các công trình xây dựng trọng điểm Quốc gia như Nhà ga T2 sân bay quốc tế Nội Bài, Cầu Nhật Tân, Tòa nhà Quốc Hội, Sân vận động quốc gia Mỹ Đình, trung tâm Hội nghị Quốc gia và nhiều công trình khác; thâm nhập vào được thị trường quốc tế như Canada, Singapore, Indonesia,  Lào, Campuchia... Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên cùng sản phẩm Thép mang thương hiệu TISCO đã giành được nhiều giải thưởng: Hàng Việt Nam chất lượng cao, Sao vàng đất Việt, Thương hiệu nổi tiếng với người tiêu dùng, Nhãn hiệu có uy tín tại Việt Nam, Thương hiệu nổi tiếng ASEAN, Ngôi sao Quốc tế về Quản lý chất lượng ISLQ, Top 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam, Top 100 Thương hiệu, Sản phẩm, Dịch vụ hội nhập Quốc tế và nhiều giải thưởng có giá trị khác.
Những năm gần đây, thị trường thép thế giới liên tục biến động đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc sản xuất và cung ứng thép phục vụ cho thị trường trong nước và là thách thức lớn đối với các doanh nghiệp thép Việt Nam. Để đối phó với những khó khăn thách thức, Công ty Gang thép Thái Nguyên thuộc Tổng Công ty Thép Việt Nam đã chủ động chọn giải pháp đầu tư, đổi mới dây chuyền công nghệ để duy trì sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh giữ vững thương hiệu của doanh nghiệp chuẩn bị cho tiến trình hội nhập quốc tế. Trong khi đó, bảo vệ môi trường đã và đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của nhiều nước trên thế giới. Với ngành công nghiệp sản xuất thép, việc quản lý và xử lý chất thải đã trở thành vấn đề hết sức quan trọng mà chính phủ phải quan tâm. Do đặc trưng công nghệ sản xuất, mỗi ngày ngành thép đã thải ra môi trường xung quanh một lượng lớn chất thải: dạng rắn, bụi, khí và nước thải. Nguyên nhân chủ yếu phát sinh ra ô nhiễm môi trường là do thiết bị công nghệ cũ và lạc hậu; thiếu kinh phí đầu tư cho các giải pháp công nghệ xử lý chất thải.
Trong thời gian qua, Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên luôn thực hiện nghiêm túc các nội dung theo quy định pháp luật về bảo vệ môi trường. Trên cơ sở đó, Công ty đã xây dựng và ban hành Quy chế quản lý công tác an toàn vệ sinh lao động và bảo vệ môi trường. Hằng năm, Công ty thực hiện lập Báo cáo đánh giá tác động môi trường, cam kết bảo vệ môi trường và đề án bảo vệ môi trường tại các đơn vị theo đúng quy định. Thực hiện chương trình quan trắc, giám sát môi trường. Kết quả quan trắc môi trường đạt quy chuẩn Việt Nam về môi trường. Thường xuyên thực hiện công tác tuyên truyền phổ biến cho đội ngũ cán bộ công nhân viên (CBCNV) về môi trường. Phát huy vai trò của người lao động cùng tổ chức công đoàn trong việc áp dụng công nghệ sạch và giữ gìn vệ sinh môi trường lao động. Tham gia hưởng ứng Tháng môi trường, Ngày môi trường Thế giới ; Chiến dịch làm cho Thế giới sạch hơn....
Phối hợp với tổ chức Công đoàn các cấp tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo chuyên đề về công tác quản lý và bảo vệ môi trường, tiếp nhận nhiều ý kiến đóng góp nhằm nâng cao chất lượng cải thiện môi trường làm việc và bảo vệ môi trường tại các đơn vị thành viên. Xây dựng các chương trình về công tác bảo vệ môi trường trong chuyên mục phát sóng tại đài truyền thanh nội bộ tại một số đơn vị: Phổ biến các quy định của nhà nước về công tác bảo vệ môi trường, các quy định về quản lý, xử lý chất thải, gương người tốt, việc tốt cũng như các hành vi vi phạm trong việc thực hiện công tác bảo vệ môi trường.
Thực hiện công tác tuyên truyền bằng pano, khẩu hiểu, áp phích, biển báo, quy trình quản lý chất thải, quy trình vận hành công trình xử lý chất thải được treo tại các vị trí làm việc cho người lao động. Tổ chức đặt báo, tạp chí và các ấn phẩm về bảo vệ môi trường tại các đơn vị và thư viện Công ty. Tổ chức các hoạt động sáng kiến cải tiến về bảo vệ môi trường, tham gia các hội thảo, các chương trình huấn luyện do Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức. Tổ chức cuộc thi sáng tác tranh về bảo hộ lao động và bảo vệ môi trường trong cán bộ công nhân viên và triển lãm tại Nhà Văn hóa Công nhân Gang thép, thu hút sự quan tâm của đông đảo CNVC-LĐ.
Công ty đã duy trì vận hành tốt tổ chức bộ máy thực hiện công tác quản lý bảo vệ môi trường từ công ty đến các đơn vị thành viên. Thực hiện nghĩa vụ nộp phí bảo vệ môi trường theo đúng quy định. Bên cạnh đó, hàng năm Công ty đều xây dựng chi phí cho công tác vệ sinh công nghiệp và bảo vệ môi trường. Trong đó đầu tư, cải tạo cảnh quan nhà xưởng sạch đẹp, trồng cây xanh, phục hồi môi trường; xây dựng mô hình Nhà máy - Công viên đạt kết quả. Năm 2022, Công ty chỉ đạo xây dựng, cải tạo, nâng cấp các thiết chế công trình phục vụ người lao động một cách đồng bộ, tiện ích, tiện lợi, hướng tới mô hình “6 nhà”. Toàn Công ty đã có 15 nhà ăn ca tự chọn, 28 phòng chờ cho công nhân, 04 nhà để xe tập trung, 07 đơn vị có nhà tắm giặt, sấy quần áo liên hoàn, 03 đơn vị có phòng xông hơi, 05 đơn vị đạt danh hiệu Nhà máy Công viên. Một số đơn vị thành viên, các tổ chức công đoàn cơ sở đã phối hợp xây mới phòng chờ cho công nhân, cải tạo nâng cấp nhà ăn ca tự chọn, các công trình phúc lợi phục vụ người lao động, trang bị mới các tủ để quần áo và bàn ghế tại phòng chờ công nhân.... Trong môi trường làm việc nặng nhọc, khắc nghiệt, những thiết chế này đã phát huy hiệu quả, giúp người lao động phục hồi sức khỏe, lấy lại năng lượng, tái sản xuất sức lao động. Đồng thời thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác quản lý chất thải, kịp thời nhắc nhở, hướng dẫn người lao động thực hiện theo đúng quy định. Thực hiện sơ tổng kết công tác bảo vệ môi trường tại Công ty, gắn quy chế thưởng phạt công tác bảo vệ môi trường tại đơn vị.
Hiện  nay, Công ty đang triển khai mục tiêu xây dựng hệ thống quản lý chất lượng ISO 14000. Để đảm bảo vấn đề môi trường, trong sản xuất kinh doanh Công ty luôn chú trọng việc thống kê, quản lý các chất thải chủ yếu từ quá trình gia nhiệt lò luyện cốc và dập cốc, Lò luyện thép, Luyện gang, lò nung cán thép, bao gồm các chất thải rắn; nước thải; khí thải và chất thải nguy hại.
Đối với chất thải rắn công nghiệp, số liệu thông thường thay đổi theo năm, theo kế hoạch sản xuất trong năm, nên tuỳ thuộc vào từng loại chất thải mà Công ty có phương pháp quản lý và các phương án xử lý theo Đề án BVMT, ĐTM; phương án xử lý hiện đại.
Đối với quản lý nước thải (bao gồm nước thải sinh hoạt và nước thải sản xuất), Công ty đã triển khai thực hiện các công trình xử lý nước thải nhằm xử lý triệt để nguồn ô nhiễm môi trường nước thải như: hệ thống xử lý nước thải phenol Nhà máy Cốc hoá, hệ thống lắng tuần hoàn Nhà máy Cán thép Lưu xá, hệ thống tuần hoàn Nhà máy Luyện gang, Nhà máy Luyện thép Lưu xá, Nhà máy Cán thép Thái Nguyên… Các công trình xử lý môi trường nước thải đáp ứng mục tiêu nước thải sau xử lý được tuần hoàn phục vụ sản xuất của Công ty. Chất lượng nước thải đã đạt QCVN 52:2017/BTNMT. Với việc đầu tư áp dụng hệ thống xử lý nước thải và tuần hoàn phục vụ sản xuất đã có tác dụng trong việc giảm sản lượng nước sử dụng trong sản xuất và lượng nước thải đáp ứng lợi ích kinh tế doanh nghiệp và bảo vệ môi trường. Chất lượng nước thải đã đạt quy chuẩn Việt Nam QCVN 40:2011/BTNMT.
Đối với quản lý khí thải, Công ty đã lắp đặt 04 trạm quan trắc khí thải tự động liên tục đã đưa vào sử dụng hiện đã được kết nối và truyền dữ liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường Thái nguyên để theo dõi quản lý. Hệ thống quan trắc khí thải tự động, liên tục đối với các thông số lưu lượng, nhiệt độ, áp suất, O2 dư, bụi tổng, SO2, NOx, CO2. Sở Tài nguyên và Môi trường Thái Nguyên tiếp nhận cho kết quả các thiết bị hệ thống quan trắc hoạt động ổn định, có độ tin cậy cao. Các chức năng về truyền nhận dữ liệu đảm bảo các yêu cầu của thông tư10/2021/TT-BTNMT và có tem kiểm định đầy đủ..
Đối với quản lý chất thải nguy hại, hiện nay các chi nhánh thành viên của Công ty đều đã được cấp sổ chủ nguồn thải chất thải nguy hại. Công tác thu gom, lưu giữ chất thải nguy hại tại Công ty đều được thực hiện theo phương án cấp sổ chủ nguồn thải, định kỳ báo cáo với cơ quan quản lý môi trường địa phương nguồn thải chung và đã được Sở Tài nguyên và Môi trường cấp Sổ đăng ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại, Trong đó có 6 đơn vị được cấp sổ chủ nguồn thải chất thải nguy hại được phép tự xử lý. Toàn bộ lượng chất thải nguy hại phát sinh được thu gom vào vị trí lưu chứa đáp ứng đúng quy định của pháp luật. Hằng năm, các đơn vị ký kết chuyển giao việc xử lý chất thải nguy hại cho  các đơn vị có chức năng có giấy phép hành nghề quản lý chất thải nguy hại của Bộ Tài nguyên và Môi trường theo đúng quy định. Thực hiện việc báo cáo định kỳ về quản lý chất thải nguy hại hàng năm với Sở Tài nguyên và Môi trường địa phương theo đúng quy định.
Mặc dù đã đạt được một số kết quả về công tác bảo vệ môi trường, tuy nhiên Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên vẫn còn có một số khó khăn và tồn tại đó là: Công ty được thành lập từ năm 1959, một số công nghệ còn lạc hậu, do đó việc đầu tư công nghệ, thiết bị xử lý chất thải không đáp ứng được yêu cầu xử lý triệt để. Số chi nhánh và đơn vị thành viên của Công ty là tương đối nhiều, nằm rải rác ở các địa bàn trong tỉnh Thái Nguyên và các tỉnh khác. Số ngành nghề đa dạng từ khai thác chế biến khoáng sản, luyện kim, cán thép… Đa số các đơn vị đều cần có dây chuyền xử lý môi trường, do vậy kinh phí đầu tư là rất lớn, cần phải có thời gian để tích lũy đầu tư.
Trong thời gian tới, để không ngừng đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH - HĐH đất nước, Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên cần phải tiếp tục quan tâm, đầu tư nhiều hơn nữa tới công tác bảo vệ môi trường.

Một là, tổ chức thực hiện tốt các quy định của pháp luật và các quy chuẩn về bảo vệ môi trường trong sản xuất kinh doanh. Thực hiện lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, cam kết bảo vệ môi trường và đề án bảo vệ môi trường tại các đơn vị theo đúng quy định. Trong đó cần chú ý sự khác nhau giữa báo cáo ĐTM và đề án bảo vệ môi trường chi tiết. Thực hiện chương trình quan trắc, giám sát môi trường; kết quả quan trắc môi trường đạt QCVN.

Hai là, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức trách nhiệm và hành động thực tiễn của doanh nghiệp, cộng đồng về sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường bằng nhiều hình thức, đa dạng hóa nội dung, hướng đến từng nhóm đối tượng cụ thể. Đảm bảo phát huy vai trò của người lao động cùng tổ chức công đoàn trong việc áp dụng công nghệ sạch và giữ gìn vệ sinh môi trường lao động, sử dụng nhiên liệu, tiết kiệm điện năng, năng lượng. Triển khai thực hiện tốt quy chế công tác bảo hộ lao động và bảo vệ môi trường tại đơn vị là công cụ quản lý hữu hiệu cho việc thực hiện bảo vệ môi trường có hiệu quả.

Ba là, chủ động thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp, đặc biệt là nghĩa vụ nộp thuế, phí bảo vệ môi trường theo đúng quy định. Tăng cường đầu tư, đổi mới trang thiết bị, công nghệ và cải tạo cảnh quan môi trường Công ty. Tiếp tục nghiên cứu triển khai các ứng dụng, xây lắp các công trình xử lý chất thải. Từng bước thay đổi các thiết bị, công nghệ sản xuất mới tiêu hao ít năng lượng, hiệu suất cao nhằm giảm phát thải ra môi trường. Các dự án đầu tư mới phải đáp ứng kinh phí xử lý môi trường đạt tối thiểu 20%.
Bốn là, phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường trong quá trình sản xuất tại Công ty. Trong đó đảm bảo có các biện pháp ứng phó đối với sự cố của hệ thống xử lý nước thải; hệ thống xử lý nước làm mát; hệ thống xử lý khí thải; sự cố trong quá trình vận chuyển, lưu giữ nguyên vật liệu; biện pháp an toàn lao động.
Như vậy, thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường là một trong những cơ sở vững chắc cho sự phát triển bền vững và lâu dài của Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên, tạo đà để Công ty luôn tăng trưởng và đạt được mục tiêu: “TISCO - Lớn mạnh cùng đất nước”.